Bir trafik kazası kusur oranı, kazaya karışan sürücülerin ve yayaların alacağı tazminat miktarını doğrudan belirleyen en kritik faktördür. Kaza sonrası tutulan tutanaklar, sigorta süreçleri ve dava aşamaları, bu oranın adil bir şekilde saptanması üzerine kuruludur. Ancak ilk belirlenen kusur oranı her zaman doğru olmayabilir.
Bu yazıda, trafik kazalarında kusur tespitinin nasıl yapıldığını detaylıca ele alacağız. Kaza tespit tutanağına itirazyollarını, bilirkişi raporu gibi delillerin önemini ve tazminat sürecindeki rollerini adım adım açıklayacağız. Haklarınızı bilmek, maddi ve manevi kayıplarınızı en aza indirmenize yardımcı olacaktır.
Ayrıca bu yazıda ele aldığımız konuları okumak yerine dinlemek isterseniz aynı konuları tartıştığımız podcast bölümümüzü aşağıdan kolayca dinleyebilirsiniz:
Trafik Kazası Sonrası İlk Adım: Kaza Tespit Tutanağı (KTT)
Kaza anının şokunu atlattıktan sonra yapılması gereken ilk resmi işlem, kazanın nasıl meydana geldiğini kayıt altına almaktır. Bu işlem, Kaza Tespit Tutanağı (KTT) ile yapılır. Tutanağın kim tarafından tutulduğu, kazanın niteliğine göre değişir.
- Maddi Hasarlı Kazalar: Eğer kazada yaralanma veya ölüm yoksa, sürücüler kendi aralarında anlaşarak Maddi Hasarlı Kaza Tespit Tutanağı’nı doldurabilir.
- Yaralanmalı veya Ölümlü Kazalar: Kazada yaralanma veya can kaybı varsa, derhal 112 Acil Çağrı Merkezi aranmalı ve olay yerine polis veya jandarmanın gelmesi beklenmelidir. Bu durumda tutanak, kolluk kuvvetleri tarafından tutulur.
Kaza tespit tutanağı, kazanın özeti niteliğindedir. Bu belgede aşağıdaki bilgiler yer alır:
- Kaza tarihi, saati ve yeri
- Sürücü ve araç bilgileri
- Trafik sigortası poliçe bilgileri
- Kazanın oluş şeklinin şeması ve sürücü beyanları
- Kaza yerinin fotoğrafları (varsa)
Bu tutanağın doğru ve eksiksiz doldurulması çok önemlidir. Çünkü sigorta şirketleri ilk değerlendirmeyi bu belge üzerinden yapar. Kaza sonrası yapılması gerekenler hakkında daha fazla bilgi için “Trafik Kazası Sonrası Yapılması Gerekenler” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Trafik Kazası Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?
Tutulan KTT, sigorta şirketlerine veya Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne (SBM) ulaştıktan sonra sigorta eksperleri tarafından incelenir. Eksperler, sürücülerin beyanları, kaza şeması ve Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre bir kusur dağılımı yapar.
Bu dağılım genellikle yüzdelerle ifade edilir (%0, %25, %50, %75, %100). Kusur türleri ise iki ana başlıkta incelenir:
- Asli Kusur (Birincil Kusur): Trafik kurallarının ağır bir şekilde ihlal edildiği durumlardır. Bu haller, kazanın meydana gelmesindeki temel sebeptir.
- Kırmızı ışıkta geçmek.
- Alkollü araç kullanmak.
- Ters yöne girmek.
- Geçme yasağı olan yerde sollama yapmak.
- Tali Kusur (İkincil Kusur): Kazanın oluşumunda asli kusur kadar ağır olmayan ancak yine de kural ihlali sayılan durumlardır.
- Hız sınırlarına uymamak.
- Takip mesafesini korumamak.
- Yanlış şerit değiştirmek.
- Kavşaklarda geçiş önceliğine uymamak.
Bir sürücünün asli kusurlu sayılması, genellikle %75 veya %100 oranında kusurlu bulunmasına neden olur. Tali kusurhallerinde ise oranlar daha düşük olabilir. Bu oranlar, alabileceğiniz veya ödemeniz gereken trafik kazası tazminat hakkınıdoğrudan etkiler.
Kaza Tespit Tutanağına İtiraz Süreci
Sigorta eksperinin belirlediği kusur oranını kabul etmek zorunda değilsiniz. Eğer tutanağın veya eksper değerlendirmesinin hatalı olduğunu düşünüyorsanız, kaza tespit tutanağına itiraz hakkınız bulunmaktadır.
İtiraz süreci genellikle şu adımları içerir:
- Delil Toplama: Karşı tarafın hatalı olduğunu gösteren ek deliller toplayın. Bunlar; olay yerindeki diğer kamera kayıtları, tanık ifadeleri veya aracınızdaki hasarın teknik incelemesi olabilir.
- Sigorta Şirketine Başvuru: Öncelikle kendi sigorta şirketinize veya karşı tarafın şirketine yazılı bir dilekçe ile itiraz edebilirsiniz. Delillerinizi bu dilekçeye eklemeniz önemlidir.
- Sigorta Tahkim Komisyonu: Sigorta şirketinden olumsuz yanıt alırsanız veya 15 iş günü içinde yanıt gelmezse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirsiniz. Bu yol, mahkemeye göre daha hızlı bir çözüm sunabilir.
- Dava Açma: En etkili ve kesin sonuç veren yol ise Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tazminat davası açmaktır. Dava sürecinde, mahkeme kusur oranının tespiti için bağımsız bir bilirkişi atayacaktır.
Unutmayın ki hukuki süreçlerde atılacak adımlar ve itiraz yolları karmaşık olabilir. Bu nedenle “Mahkeme Kararına İtiraz Yolları: İstinaf ve Temyiz” gibi konularda bilgi sahibi olmak önemlidir.
Tazminat Davası ve Bilirkişi Raporunun Önemi
KTT ve sigorta eksperi raporu, mahkeme için sadece birer delildir. Hakim, bu belgelerle bağlı değildir. Tazminat davası sürecinde hakim, dosyanın uzman bir bilirkişi tarafından incelenmesine karar verir.
Bilirkişi raporu, davanın seyrini değiştirebilecek en önemli delildir. Çünkü bilirkişi;
- Kaza yeri krokisini,
- Araçlardaki hasar durumunu,
- Fren izlerini ve çarpışma noktalarını,
- Tanıklık beyanlarını,
- Trafik hukuku ve ilgili mevzuatı (örneğin Karayolları Trafik Kanunu) teknik bir gözle inceler.
Bilirkişi, yaptığı bu kapsamlı inceleme sonucunda tarafların asli kusur ve tali kusur durumlarını objektif bir şekilde değerlendirerek mahkemeye bir rapor sunar. Hakim, büyük oranda bu rapora dayanarak mahkeme kararı ile nihai kusur oranını belirler. “Bilirkişi Raporu: İtiraz Süreci ve Delil Niteliği” yazımızda bu raporun hukuki gücünü daha detaylı bulabilirsiniz.
Kusur Oranının Tazminata Etkisi: Pratik Örnek
Kusur oranının neden bu kadar önemli olduğunu basit bir örnekle açıklayalım. Kazada aracınızda 100.000 TL’lik bir hasar oluştuğunu varsayalım.
- %0 Kusurluysanız: Hasarın tamamını (100.000 TL) karşı tarafın sigortasından talep edebilirsiniz.
- %25 Kusurluysanız: Kendi kusurunuza düşen kısmı alamazsınız. Hasarın %75’ini (75.000 TL) talep edebilirsiniz.
- %50 Kusurluysanız: Hasarın %50’sini (50.000 TL) talep edebilirsiniz.
- %100 Kusurluysanız: Kendi hasarınız için karşı taraftan bir talepte bulunamazsınız.
Bu hesaplama, hem maddi hasarlar hem de yaralanmalı kazalardaki tedavi giderleri ve manevi tazminat talepleri için geçerlidir. Genel olarak tazminat hukuku ve maddi zararlar bu prensipler üzerine kuruludur.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Kusur oranına itiraz için avukat tutmak gerekir mi?
Zorunlu değildir ancak şiddetle tavsiye edilir. Kusur oranının tespiti teknik bir konu olduğu için, bir avukat delillerin toplanması, dilekçelerin hazırlanması ve dava sürecinin takibi konusunda size profesyonel destek sağlar.
Dava ne kadar sürer?
Tazminat davalarının süresi mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanma hızına ve bilirkişi raporunun hazırlanma sürecine göre değişir. Bu konuda genel bir fikir edinmek için “Türkiye’de Dava Ne Kadar Sürer?” makalemize göz atabilirsiniz.
Kaza yerinden fotoğraf çekmek neden önemli?
Fotoğraflar, araçların kaza anındaki konumunu, yol durumunu ve trafik işaretlerini gösteren en somut delillerdir. KTT’ye ve bilirkişi raporuna temel oluşturarak kusur oranının doğru belirlenmesine yardımcı olur.
Trafik kazası kusur oranı, yaşadığınız kazanın hukuki ve mali sonuçlarını belirleyen bir dönüm noktasıdır. İlk başta aleyhinize belirlenen bir kusur oranı kaderiniz değildir. Kaza tespit tutanağına itiraz hakkınızı kullanarak ve dava sürecinde bilirkişi raporu gibi güçlü delillere dayanarak bu oranı lehinize çevirebilirsiniz.
Bu karmaşık süreçte haklarınızı tam olarak korumak ve doğru adımları atmak için bir uzmandan destek almak, en doğru yaklaşım olacaktır.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
