Bu yazıda, “SGK Prim Günüm Eksik Görünüyor! Nasıl Tespit Ederim ve Düzeltirim?” sorusuna yanıt arayacağız. Özellikle hizmet tespiti davası başta olmak üzere, eksik prim günlerinizi nasıl sorgulayabileceğinizi ve tamamlatabileceğinizi ele alacağız.
SGK Prim Günlerim Neden Eksik Olabilir?
Emeklilik için kritik olan prim günlerinizde eksiklik fark ettiyseniz, bunun birkaç nedeni olabilir:
- İşveren Kaynaklı Hatalar: En sık rastlanan durumdur. İşvereniniz sigorta girişinizi geç yapmış, çalıştığınız bazı ayları SGK’ya bildirmemiş veya primlerinizi eksik yatırmış olabilir.
- Kayıt Dışı Çalışma: Sigortasız çalıştırıldığınız dönemler, doğal olarak SGK kayıtlarında görünmez.
- SGK Sistem Hataları: Nadir de olsa, SGK kayıtlarında teknik hatalar veya bilgi eksiklikleri yaşanabilir.
- Farklı Sigorta Kurumları Arası Geçişler: Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve SSK (4a, 4b, 4c) arasındaki geçişlerde bazen hizmet birleştirmede sorunlar çıkabilir.
- Eksik veya Hatalı Bilgi: İşe giriş bildirgenizdeki kimlik bilgilerinizin yanlış olması gibi durumlar da kayıtlarda sorun yaratabilir.
Bu nedenlerden herhangi biri, emeklilik hakkınızı geciktirebilir veya almanızı engelleyebilir.
Eksik Prim Günlerimi Nasıl Tespit Ederim? (SGK Eksik Prim Sorgulama)
Prim günlerinizde bir eksiklik olup olmadığını anlamanın en kolay ve güvenilir yolu SGK eksik prim sorgulama işlemi yapmaktır.
1. e-Devlet Kapısı Üzerinden Kontrol
En pratik yöntem e-Devlet’tir. Aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- Giriş Yapın: www.turkiye.gov.tr adresine T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle giriş yapın.
- Arama Çubuğuna Yazın: Arama kısmına “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü” yazın.
- Hizmet Dökümünü Seçin: Çıkan sonuçlardan ilgili hizmeti seçin. Farklı sigorta kollarında (4A, 4B, 4C) hizmetiniz varsa her biri için ayrı ayrı döküm almanız gerekebilir.
- Detaylı İnceleme: Hizmet dökümünüzü dikkatlice inceleyin.
- İşe giriş ve çıkış tarihleriniz doğru mu?
- Çalıştığınız her ay için prim günü yatırılmış mı? (Genellikle ayda 30 gün olmalıdır)
- Primler hangi kazanç üzerinden yatırılmış? (Özellikle asgari ücretten düşük gösterilip gösterilmediğini kontrol edin)
- İşyeri unvanları doğru mu?
Dış Bağlantı: SGK hizmet dökümünüzü e-Devlet Kapısı üzerinden kolayca sorgulayabilirsiniz.
2. SGK İl/İlçe Müdürlüklerine Başvuru
e-Devlet üzerinden net bir sonuca ulaşamazsanız veya daha detaylı bilgi almak isterseniz, size en yakın SGK İl veya İlçe Müdürlüğü’ne kimliğinizle birlikte şahsen başvurabilirsiniz. Hizmet dökümünüzü talep edebilir ve yetkililerden bilgi alabilirsiniz.
Eksik Prim Günlerini Tamamlama Yolları
Eksik prim günlerinizi tespit ettikten sonra bunları tamamlamak için çeşitli yollar mevcuttur. Emeklilik için prim tamamlama seçenekleri şunlardır:
1. Geriye Dönük Borçlanma Hakları
Belirli durumlar için SGK, geriye dönük prim borçlanması yapma hakkı tanır. Bu haklardan bazıları şunlardır:
- Askerlik Borçlanması: Erkek sigortalılar, er veya erbaş olarak geçen askerlik sürelerini borçlanabilir.
- Doğum Borçlanması: Kadın sigortalılar, sigorta başlangıcından sonra yaptıkları doğumlar için (belirli şartlarda en fazla 3 çocuk) borçlanma yapabilir.
- Yurtdışı Hizmet Borçlanması: Yurtdışında çalışılan süreler borçlanılabilir.
- Diğer Borçlanma Türleri: Ücretsiz izinler, staj süreleri gibi başka borçlanma hakları da mevcuttur.
Borçlanma talepleri SGK’ya dilekçe ile yapılır. Kabul edilmesi halinde, belirlenen tutarı ödeyerek eksik günlerinizi tamamlayabilirsiniz.
2. İşverenle İletişim ve Düzeltme Talebi
Eksikliğin işveren kaynaklı olduğunu düşünüyorsanız, ilk adım olarak işvereninizle görüşüp durumu düzeltmesini talep edebilirsiniz. İşveren hatasını kabul edip SGK’ya ek bildirge vererek durumu düzeltebilir.
3. Hizmet Tespiti Davası: En Etkili Çözüm
İşvereninizle anlaşamazsanız, işvereniniz bildirim yapmayı reddederse veya kayıt dışı çalıştığınız dönemler varsa, başvurmanız gereken en etkili hukuki yol hizmet tespiti davası açmaktır. Bu dava, sigortasız çalışılan veya SGK’ya eksik bildirilen sürelerin mahkeme kararıyla tespit edilmesini sağlar. Bu tür davalar, İş Hukuku ve İşçi Hakları kapsamında değerlendirilir.
Hizmet Tespiti Davası Nedir ve Nasıl Açılır?
Hizmet tespiti davası, sigortalının Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmeyen veya eksik bildirilen çalışma sürelerinin ve kazançlarının mahkeme yoluyla belirlenmesi amacıyla açılan bir davadır. Bu dava, geriye dönük sigorta tespiti için en önemli araçtır.
Kimler Hizmet Tespiti Davası Açabilir?
- Sigortasız çalıştırılan veya primleri eksik yatırılan işçinin kendisi.
- İşçinin vefatı halinde hak sahipleri (eş, çocuklar, anne-baba).
Dava Nerede Açılır?
Hizmet tespiti davaları, İş Mahkemeleri‘nde açılır. Yetkili mahkeme genellikle işyerinin bulunduğu yer veya davalının (işverenin) yerleşim yeri mahkemesidir.
Dava Açma Süresi (Hak Düşürücü Süre!)
Bu nokta çok önemlidir! Hizmet tespiti davası açmak için genel kural, hizmetin geçtiği yılın sonundan itibaren 5 yıllık hak düşürücü sürenin geçmemiş olmasıdır. Yani, 2020 yılındaki eksik bildirim için davanın 31 Aralık 2025’e kadar açılması gerekir.
Ancak çok önemli istisnalar vardır:
- Eğer çalışmalarınız SGK’ya hiç bildirilmemişse (örneğin işe giriş bildirgeniz hiç verilmemişse), bu 5 yıllık süre işlemez. Yani ne zaman fark ederseniz dava açabilirsiniz.
- SGK tarafından yapılan denetimlerde durum tespit edilmişse veya işveren tarafından imzalı belgeler (bordro vb.) SGK’ya verilmişse de süre farklı işleyebilir.
Bu süreler teknik detaylar içerdiğinden, bir İş Hukuku Avukatı ile görüşmek en doğrusudur.
Hizmet Tespiti Davası İçin Gerekli Belgeler ve Deliller
Davanızı ispatlamak için güçlü delillere ihtiyacınız vardır:
- Tanık Beyanları: Sizinle aynı dönemde çalışan, sigortalı veya sigortasız başka işçilerin tanıklığı çok önemlidir.
- İşyeri Kayıtları: İşyerine giriş çıkış kayıtları, puantaj cetvelleri, görevlendirme yazıları.
- SGK Kayıtları: Eksik bildirimi gösteren hizmet dökümü.
- Resmi Belgeler: Maaş ödemelerinin yapıldığı banka dekontları, keşif, bilirkişi raporları.
- Yazışmalar: İşverenle yapılan e-postalar, mesajlaşmalar (delil niteliği taşıyabilir).
- Fotoğraflar, Videolar: İşyerinde çalışıldığına dair kanıtlar.
Dava Süreci Nasıl İşler?
- Dava Dilekçesi: Avukatınız tarafından iddialarınızı ve delillerinizi içeren bir dava dilekçesi hazırlanır ve İş Mahkemesi’ne sunulur.
- Delillerin Sunulması: Dilekçe ekinde veya yargılama sırasında tüm deliller mahkemeye sunulur.
- Duruşmalar: Mahkeme tarafları (sizi, işvereni ve SGK’yı) dinler, tanıkları dinler.
- Bilirkişi İncelemesi: Mahkeme gerek görürse, hesaplamalar ve teknik konular için bilirkişi raporu alır.
- Karar: Mahkeme toplanan delillere göre davanın kabulüne veya reddine karar verir.
- SGK’ya Bildirim: Dava kabul edilirse, karar kesinleşince mahkeme durumu SGK’ya bildirir ve kayıtların düzeltilmesi istenir. Bu süreç, İşe İade Davası gibi diğer iş hukuku davalarına benzer adımlar içerir.
Hizmet Tespiti Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hak Düşürücü Süre: 5 yıllık süreyi kaçırmamak kritiktir. Durumunuzu öğrenir öğrenmez harekete geçin.
- Delil Toplama: Başarı için en önemli unsur sağlam delillerdir. Özellikle tanık bulmak ve onların mahkemede beyanda bulunmasını sağlamak çok değerlidir.
- Profesyonel Destek: Hizmet tespiti davası teknik detayları olan, SGK mevzuatı ve İş Kanunu bilgisi gerektiren bir süreçtir. Hak kaybı yaşamamak için mutlaka İş Hukuku ve Çalışma Hakları alanında deneyimli bir avukattan destek almanız tavsiye edilir. SGK’nın hatalı işten ayrılış kodu gibi konularda da hukuki destek gerekebilir.
Hizmet Tespiti Davası Sonrası Ne Olur?
Davanız lehinize sonuçlanırsa ve karar kesinleşirse:
- SGK Kayıtları Düzeltilir: Mahkeme kararıyla tespit edilen eksik günler ve kazançlar SGK kayıtlarınıza işlenir.
- Primler Tahsil Edilir: SGK, eksik bildirilen primleri gecikme zammı ve faiziyle birlikte işverenden tahsil eder. Sizin ayrıca bir prim ödemesi yapmanız gerekmez.
- Emeklilik Hakkı: Eksik günleriniz tamamlanarak emeklilik hakkınız doğabilir veya emeklilik tarihiniz öne çekilebilir. Bu durum, özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanmak isteyenler için önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Hizmet tespiti davası ne kadar sürer?
Davanın süresi mahkemenin iş yüküne, delillerin toplanmasına, tanıkların dinlenmesine ve bilirkişi süreçlerine göre değişir. Ortalama olarak 2 yıl sürebilir, ancak daha kısa veya uzun sürmesi de mümkündür.
Dava masrafları ne kadar tutar?
Dava masrafları; başvuru harcı, tebligat giderleri, bilirkişi ücreti ve avukatlık vekalet ücretini kapsar. Masraflar davanın durumuna göre değişir. Davayı kazanırsanız, yargılama giderlerinin bir kısmını karşı taraftan (işverenden) talep edebilirsiniz.
Tanık bulamazsam hizmet tespiti davası açabilir miyim?
Tanık beyanı çok önemli olsa da tek başına belirleyici değildir. Banka kayıtları, işyeri giriş-çıkış kayıtları gibi güçlü yazılı delilleriniz varsa tanık olmadan da dava açılabilir. Ancak tanık, davanın ispat gücünü önemli ölçüde artırır.
Geriye dönük primleri işçi mi öder, işveren mi?
Hizmet tespiti davası kazanıldığında, eksik bildirilen primler ve bu primlere işleyen faiz ve cezalar işveren tarafından SGK’ya ödenir. İşçinin geriye dönük prim ödeme yükümlülüğü bulunmaz.
Sonuç
SGK prim günlerindeki eksiklikler, emeklilik hayallerinizi erteleyebilecek ciddi bir sorundur. SGK eksik prim sorgulama yaparak durumunuzu tespit etmek ilk adımdır. Borçlanma haklarınız yoksa veya işveren kaynaklı bir sorun varsa, hizmet tespiti davası en güçlü çözüm yolunuzdur.
Bu dava, geriye dönük sigorta tespiti yaparak haklarınızı korumanızı sağlar. Sürecin karmaşıklığı ve hak düşürücü süreler nedeniyle, vakit kaybetmeden bir hukuk profesyonelinden destek almanız, hak kaybı yaşamanızı önleyecektir. Emeklilik hakkınız için mücadele etmekten çekinmeyin!
Daha fazla hukuki bilgi ve güncel gelişmeler için Blog & Haberler sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
İLETİŞİME GEÇİN