Freelancer vergilendirme, serbest çalışma modelinin yaygınlaşmasıyla birlikte giderek daha fazla kişinin gündemine giriyor. Esnek çalışma saatleri ve bağımsız projeler cazip gelse de, gelir elde etmeye başladığınızda vergi yükümlülükleriniz de doğar. Peki, freelancer olarak çalışırken şirket kurmak şart mı? Hangi vergi avantajlarından yararlanabilirsiniz? Özellikle home office gider gösterme nasıl yapılır? Bu yazıda, freelancer’lar için vergi süreçlerini, şirketleşme alternatiflerini, gider yönetimini ve genç girişimci vergi istisnası gibi önemli konuları ele alacağız.
Freelancer Olarak Vergi Mükellefiyeti Nedir?
Freelancer olarak düzenli bir gelir elde etmeye başladığınızda, Türk vergi sistemi açısından vergi mükellefi sayılırsınız. Bu, elde ettiğiniz kazanç üzerinden devlete vergi ödemeniz gerektiği anlamına gelir. Süreklilik arz eden ticari veya serbest meslek faaliyetleri, sizi vergi dairesine kayıt olmaya ve belirli beyannameleri vermeye yönlendirir. Faaliyetinizin türüne göre gelir vergisi veya kurumlar vergisi mükellefi olabilirsiniz.
Şirket Kurmak Zorunlu Mu? Vergilendirme Seçenekleri
Freelancer’ların en çok merak ettiği konulardan biri şirket kurma zorunluluğudur. Türkiye’de freelancer olarak vergilendirilmek için her zaman bir sermaye şirketi (Limited veya Anonim Şirket) kurmanız gerekmez. İşte yaygın seçenekler:
Şahıs Şirketi Kurmak
Şahıs şirketi kurmak, freelancer’lar için en yaygın ve başlangıçta genellikle en kolay yöntemdir. Kurulumu ve kapatılması limited veya anonim şirketlere göre daha basittir. Geliriniz arttıkça vergi oranınızın da arttığı, artan oranlı bir gelir vergisi tarifesine tabidir. Şahıs şirketi kurarak fatura kesebilir, giderlerinizi düşebilir ve yasal bir zeminde faaliyet gösterebilirsiniz. Vergi süreçleri hakkında daha fazla bilgi için Vergi Hukuku ve Vergi İhtilafları kategorimizi inceleyebilirsiniz.
Basit Usul Vergilendirme
Belirli şartları taşıyan küçük esnaf ve sanatkarlar için daha kolay bir vergilendirme şekli olan basit usul, bazı freelancer’lar için geçerli olabilir. Ancak, özellikle danışmanlık, yazılım, tasarım gibi bilgiye dayalı hizmetler genellikle bu kapsama girmez. Yıllık alım, satım veya hasılat tutarlarının belirli hadlerin altında kalması gibi şartları vardır. Güncel limitler ve şartlar için mali müşavirinize danışmanız önemlidir.
Gelir Vergisi Mükellefiyeti (Şirket Kurmadan)
Eğer faaliyetiniz “Serbest Meslek Faaliyeti” kapsamındaysa (örneğin, avukatlık, doktorluk, müşavirlik, yazarlık, tasarımcılık gibi), şahıs şirketi kurmadan da doğrudan gelir vergisi mükellefi olabilirsiniz. Bu durumda “Serbest Meslek Kazanç Defteri” tutar ve “Serbest Meslek Makbuzu” düzenlersiniz. Yine vergi dairesine kayıt olmanız ve beyanname vermeniz gerekir.
Esnaf Vergi Muafiyeti
İnternet üzerinden veya doğrudan evden, işyeri açmadan küçük çaplı üretim ve satış yapanlar (örneğin el işi ürünler satanlar) belirli şartlarda Esnaf Vergi Muafiyeti’nden yararlanabilir. Yıllık hasılat sınırı gibi koşulları vardır. Bu muafiyetten yararlananlar, “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alarak vergi ve defter tutma yükümlülüğünden kurtulabilirler. Ancak bu, genellikle hizmet üreten freelancer’lar için geçerli değildir.
Freelancer Vergi Avantajları ve İstisnalar
Vergi mükellefi olmanın yanı sıra, yararlanabileceğiniz bazı avantajlar ve istisnalar da bulunmaktadır.
Genç Girişimci Vergi İstisnası
Genç girişimci vergi istisnası, belirli şartları sağlayan genç freelancer’lar için önemli bir avantajdır. Bu destekten yararlanmak için:
- 29 yaşını doldurmamış olmak.
- İlk defa gelir vergisi mükellefi olmak.
- Kendi işinde bilfiil çalışmak veya işi sevk ve idare etmek.
Bu şartları sağlayan genç girişimciler, 3 vergilendirme dönemi boyunca yıllık belirli bir tutara kadar (bu tutar her yıl güncellenir) elde ettikleri kazançlar için gelir vergisinden muaf olurlar. Ayrıca, 1 yıl boyunca Bağ-Kur primleri Hazine tarafından karşılanır. Bu konuyla ilgili en güncel ve resmi bilgilere Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) web sitesinden ulaşabilirsiniz. Örneğin, GİB’in Genç Girişimcilere Vergi ve Sigorta Prim Teşviki Broşürü detaylı bilgi sunmaktadır.
H3: Sosyal Medya ve Mobil Uygulama İstisnası
Sosyal medya platformları üzerinden içerik üreterek (örneğin, YouTube, Instagram) veya mobil uygulama geliştirerek gelir elde edenler için özel bir vergi istisnası bulunmaktadır. Bu gelirlerin Türkiye’de kurulu bir bankada açılan hesaba yatırılması şartıyla, banka tarafından bu gelirler üzerinden %15 oranında bir stopaj (vergi kesintisi) yapılır. Bu kesinti nihai vergi niteliğindedir, yani ayrıca bir beyanname verilmesi veya defter tutulması gerekmez (belirlenen yıllık hasılat sınırını aşmadıkça). Bu gibi yeni düzenlemeler için Güncel Hukuki Gelişmeler sayfamızı takip edebilirsiniz.
Freelancer Olarak Gider Gösterme: Neler Düşülebilir?
Vergi matrahınızı (üzerinden vergi hesaplanacak tutar) azaltmanın yolu, işle ilgili yaptığınız harcamaları yasalara uygun şekilde gider göstermektir.
Home Office Gider Gösterme
Freelancer’ların çoğu evden çalışır. Home office gider gösterme en önemli konulardan biridir. Evinizin bir bölümünü ofis olarak kullanıyorsanız, bazı ev giderlerini işinizle orantılı olarak düşebilirsiniz:
- Kira: Ev kiralıksa, iş için kullandığınız alanın evin toplam alanına oranına göre kira giderinin bir kısmını düşebilirsiniz. (Örneğin, 100m² evin 20m²’sini ofis olarak kullanıyorsanız, kiranın %20’si).
- Faturalar: Elektrik, su, doğalgaz, internet gibi faturaların da yine kullanım oranına göre belirli bir kısmını gider yazabilirsiniz.
- Aidat: Site veya apartman aidatının da aynı oranda gider yazılması mümkündür.
Önemli Not: Gider gösterebilmek için faturaların ve kira kontratının sizin (vergi mükellefi) adınıza düzenlenmiş olması genellikle şarttır.
Diğer İndirilebilecek Giderler
Home office dışında, işinizle doğrudan ilgili birçok harcamayı gider olarak gösterebilirsiniz:
- Teknolojik Yazılım ve Donanım: Kullandığınız lisanslı yazılımlar (Adobe, Microsoft Office vb.), proje yönetim araçları, hosting ücretleri. Bilgisayar, yazıcı gibi demirbaşların amortismanı (yıpranma payı).
- Ofis Malzemeleri: Kırtasiye harcamaları.
- Ulaşım ve Seyahat: İş toplantıları, müşteri ziyaretleri için yapılan ulaşım masrafları (belgelendirilmek kaydıyla).
- Eğitim ve Yayın: Mesleki gelişim için alınan eğitimlerin, kitapların, dergilerin bedelleri.
- Danışmanlık Ücretleri: Mali müşavir veya avukata ödenen ücretler.
- Bağ-Kur Primleri: Ödediğiniz Bağ-Kur primlerinin tamamı gelir vergisi matrahından indirilebilir.
Giderlerinizi doğru bir şekilde belgelemek ve kaydetmek, olası bir vergi incelemesinde sorun yaşamamanız için kritik öneme sahiptir. Detaylı bilgi ve destek için Vergi Hukuku ve Vergi İhtilafları konusunda uzmanlardan yardım alabilirsiniz.
Fatura Kesme ve Kayıt Tutma Yükümlülükleri
Freelancer olarak vergi mükellefi olduğunuzda, sunduğunuz hizmetler karşılığında fatura veya serbest meslek makbuzu düzenlemeniz zorunludur. Günümüzde e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) gibi elektronik belgeler yaygınlaşmıştır ve belirli ciro limitlerini aşanlar için zorunludur. Tüm gelir ve giderlerinizi düzenli olarak kaydetmeli ve ilgili defterleri (İşletme Defteri, Serbest Meslek Kazanç Defteri vb.) tutmalısınız.
Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Öneriler
Freelancer vergilendirme süreçlerinde başarılı olmak için şu noktalara dikkat etmelisiniz:
- Profesyonel Yardım Alın: Süreçler karmaşık olabilir. Bir mali müşavirle çalışmak, hataları önlemenize ve tüm avantajlardan yararlanmanıza yardımcı olur. Hukuki konularda ise bir avukata danışmak faydalıdır.
- Kayıtları Düzenli Tutun: Tüm faturalarınızı, makbuzlarınızı ve sözleşmelerinizi dijital veya fiziki olarak eksiksiz saklayın.
- Vergi Takvimini Takip Edin: Katma Değer Vergisi (KDV), Geçici Vergi ve Yıllık Gelir Vergisi beyannamelerinin verilme ve ödeme tarihlerini kaçırmayın.
- Bağ-Kur Yükümlülüğünü Unutmayın: Şahıs şirketi kurduğunuzda veya serbest meslek erbabı olduğunuzda genellikle Bağ-Kur (4B) sigortalısı olmanız gerekir. Primlerinizi düzenli ödeyin.
- Güncel Mevzuatı İzleyin: Vergi kanunları ve uygulamaları zamanla değişebilir. Güncel Hukuki Gelişmeler ve mali müşavirinizin bilgilendirmeleri ile güncel kalın. Daha fazla hukuki makale için Blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Sonuç
Freelancer vergilendirme, ilk bakışta karmaşık görünse de doğru bilgi ve planlama ile yönetilebilir bir süreçtir. Şahıs şirketi kurmak genellikle pratik bir başlangıç noktasıdır, ancak faaliyet türünüze ve hedeflerinize göre farklı seçenekler de mevcuttur. Genç girişimci vergi istisnası gibi avantajları ve home office gider gösterme gibi imkanları değerlendirerek vergi yükünüzü optimize edebilirsiniz. En önemlisi, yasal yükümlülüklerinizi zamanında yerine getirmek ve gerektiğinde profesyonel destek almaktır.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
İLETİŞİME GEÇİN