Günümüzde evcil hayvanlar, birçok insan için ailenin bir parçası haline gelmiştir. Ancak apartman gibi toplu yaşam alanlarında evcil hayvan beslemek, zaman zaman komşular arasında anlaşmazlıklara yol açabilmektedir. Peki, apartmanda köpek beslemek yasak mı yönetmelik açısından durum nedir? Site yönetim planları evcil hayvan beslenmesini tamamen engelleyebilir mi? Bu yazımızda, apartmanda evcil hayvan beslemenin hukuki boyutunu, yönetim planlarının rolünü, hayvan haklarını ve olası şikayet süreçlerini ele alacağız.
Yasal Çerçeve: Apartmanda Evcil Hayvan Beslemek Temel Bir Hak Mı?
Türkiye’deki mevzuata baktığımızda, evcil hayvan beslemeyi doğrudan yasaklayan bir kanun hükmü bulunmamaktadır. Aksine, 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, hayvanların yaşama hakkını güvence altına alır. Bu kanun, hayvanların refahını ve korunmasını amaçlar.
Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK) ise apartmanlardaki yönetim ve kuralları düzenler. KMK’nın 18. maddesi, kat maliklerinin bağımsız bölümlerini, eklentilerini ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla yükümlü olduklarını belirtir.
Buradaki kilit nokta “rahatsızlık vermeme” ilkesidir. Yani, sırf bir evcil hayvanın varlığı, yasaklama için yeterli bir sebep değildir. Önemli olan, hayvanın çevresine somut bir rahatsızlık verip vermediğidir.
Site Yönetim Planının Rolü ve Sınırları
Apartman ve sitelerde yaşamı düzenleyen en önemli belgelerden biri site yönetim planıdır. Tapuya şerh edilen bu plan, tüm kat malikleri için bağlayıcıdır. Peki, yönetim planına “evcil hayvan beslenemez” gibi bir madde eklenebilir mi ve bu madde ne kadar geçerlidir?
Yönetim Planında Evcil Hayvan Yasağı Geçerli Mi?
Geçmişte, yönetim planlarında yer alan “evcil hayvan beslenemez” şeklindeki genel yasaklar mahkemelerce uygulanabiliyordu. Ancak Hayvanları Koruma Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ve hayvan hakları konusundaki farkındalığın artmasıyla Yargıtay’ın bu konudaki yaklaşımı değişmiştir.
Güncel Yargıtay kararları genellikle şu yöndedir:
- Salt Yasak Yetersizdir: Yönetim planında genel bir yasak olsa bile, sırf bu maddeye dayanarak bir evcil hayvanın tahliyesi istenemez.
- Somut Rahatsızlık Şartı: Tahliye veya yasaklama için hayvanın çevresine somut, sürekli ve çekilmez nitelikte bir rahatsızlık verdiğinin (örneğin aşırı gürültü, kötü koku, saldırganlık, ortak alanların kirletilmesi) ispatlanması gerekir.
- Hayvan Hakları Önceliği: Hayvanların yaşam hakkı, yönetim planındaki soyut bir yasaktan daha üstün tutulmaktadır.
Dolayısıyla, yönetim planınızda site yönetim planı evcil hayvan beslenmesini yasaklayan bir madde olsa dahi, hayvanınız kimseye zarar vermiyor ve ciddi bir rahatsızlık kaynağı oluşturmuyorsa, bu maddeye dayanarak doğrudan bir işlem yapılması hukuken zordur.
Yönetim Planı Nasıl Değiştirilir?
Mevcut bir yönetim planını değiştirmek oldukça zordur. Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, yönetim planının değiştirilmesi için tüm kat maliklerinin beşte dördünün oyu gereklidir. Bu yüksek oran nedeniyle, sonradan evcil hayvan yasağı getirmek veya mevcut yasağı kaldırmak pratikte kolay değildir.
“Rahatsızlık Verme” Kavramı ve Şikayet Süreci
Apartman yaşamında en sık karşılaşılan sorunlardan biri, evcil hayvanların neden olduğu iddia edilen rahatsızlıklardır. Peki, “rahatsızlık” ne anlama gelir ve şikayet süreci nasıl işler?
Rahatsızlık kavramı subjektif olabilse de, hukuk açısından objektif ve ispatlanabilir olması gerekir. Bunlar genellikle:
- Gürültü: Sürekli ve aşırı havlama, miyavlama sesleri (özellikle gece saatlerinde).
- Hijyen: Ortak alanların (asansör, koridor, bahçe) kirletilmesi, kötü koku.
- Güvenlik: Saldırgan davranışlar sergileyen hayvanlar.
Gürültü Yapan Kedi/Köpek Şikayeti Nasıl Yapılır?
Komşunuzun evcil hayvanının gürültüsünden veya başka bir davranışından rahatsızsanız, izleyebileceğiniz adımlar şunlardır:
- Diyalog: Öncelikle komşunuzla nazikçe konuşarak durumu izah edin. Çoğu zaman sorunlar iyi niyetli bir iletişimle çözülebilir.
- Yönetime Başvuru: Sorun devam ederse, durumu apartman veya site yönetimine yazılı olarak bildirin. Yönetim, ilgili kat malikini uyarabilir.
- Resmi Şikayet: Gürültü için Belediyeye veya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne başvurulabilir.
- Hukuki Yollar: Rahatsızlık devam ediyor ve çekilmez hale geliyorsa, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak “rahatsızlığın giderilmesi” veya son çare olarak hayvanın tahliyesi için dava açılabilir. Ancak bu süreç, rahatsızlığın kanıtlanmasını gerektirir (tanık beyanları, video kayıtları – yasal sınırlar içinde, keşif vb.). Komşuluk hukukundan kaynaklanan sorunlar için Komşu Gürültüsü Şikayet ve Yasal Haklar yazımıza göz atabilirsiniz.
Gürültü yapan kedi köpek şikayet süreçlerinde somut delil sunmak önemlidir.
Şikayet Sonucunda Ne Olur?
Şikayetin sonucu, rahatsızlığın boyutuna ve ispatlanıp ispatlanmadığına bağlıdır. Mahkeme, rahatsızlığın varlığına kanaat getirirse:
- Hayvan sahibine önlemler alması (eğitim, ses yalıtımı vb.) için süre verebilir.
- Rahatsızlığın giderilmesine hükmedebilir.
- Son çare olarak ve rahatsızlığın başka türlü giderilemeyeceği anlaşılırsa, hayvanın apartmandan tahliyesine karar verebilir. Ancak bu karar kolay verilmez.
Hayvan Hakları ve Apartman Yönetimi Dengesi
Apartman yönetimi kuralları ile hayvan hakları arasında bir denge kurulması esastır. Hayvan hakları apartman yönetimi kararlarında göz ardı edilemez. Hayvanlar, duyguları olan canlı varlıklardır ve onların yaşam hakkı temel bir haktır. 5199 Sayılı Kanun da bu hakkı koruma altına almıştır. Türkiye’deki güncel yasal düzenlemeler ve yargı kararları hakkında daha fazla bilgi için Güncel Hukuki Gelişmeler sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Bu dengeyi sağlamanın yolu sorumlu evcil hayvan sahipliğinden geçer.
Sorumlu Evcil Hayvan Sahipliği Nedir?
- Eğitim: Evcil hayvanınıza temel itaat eğitimi vermek, özellikle köpeklerde havlama kontrolü sağlamak.
- Hijyen: Evcil hayvanınızın tuvalet ihtiyacını uygun şekilde gidermek, ortak alanları temiz tutmak, düzenli veteriner kontrollerini ve aşılarını yaptırmak.
- Gürültü Kontrolü: Özellikle yalnız kaldığında veya gece saatlerinde komşuları rahatsız edecek düzeyde gürültü yapmasını engellemek için önlemler almak.
- Güvenlik: Ortak alanlarda köpeğinizi tasmalı gezdirmek, saldırganlık eğilimi varsa gerekli önlemleri almak (ağızlık vb.).
- Saygı: Komşularınızın endişelerine kulak vermek ve makul çözümler bulmaya çalışmak.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Yönetim planımızda “evcil hayvan yasak” diyor. Ne yapmalıyım?
Bu yasağın tek başına hayvanınızın tahliyesi için yeterli olmadığını bilin. Hayvanınız somut bir rahatsızlık vermiyorsa, endişelenmeyin. Ancak yönetimle veya komşularla sorun yaşarsanız bir avukata danışmanız faydalı olabilir.
Komşum kedimden/köpeğimden korkuyor, şikayet ediyor. Ne yapmalıyım?
Komşunuzla konuşarak endişelerini anlamaya çalışın. Hayvanınızın zararsız olduğunu anlatın. Ortak alanlarda daha dikkatli olun (kucağınızda taşıma, tasmalı gezdirme vb.). Salt korku, hukuki bir tahliye sebebi değildir.
Hayvanım gürültü yaptığı için şikayet edildim. Süreç nasıl işler?
Önce yönetimden uyarı alabilirsiniz. Sorun devam ederse ve mahkemeye taşınırsa, mahkeme delilleri değerlendirir. Gürültünün sürekli ve katlanılmaz boyutta olduğunun ispatlanması gerekir. Mahkeme genellikle önce çözüm odaklı (eğitim, önlem alma) kararlar verir. Gayrimenkul hukuku kapsamındaki bu tür uyuşmazlıklar için Gayrimenkul Hukuku ve Emlak İşlemleri kategorimizi inceleyebilirsiniz.
Site yönetimi kararına itiraz edebilir miyim?
Evet, Kat Mülkiyeti Kanunu çerçevesinde site yönetiminin aldığı hukuka aykırı kararlara karşı itiraz ve dava yolu açıktır.
Sonuç
Apartmanda evcil hayvan beslemek, yasal olarak engellenmesi zor bir haktır. Yönetim planlarındaki soyut yasaklar, Hayvanları Koruma Kanunu ve güncel Yargıtay kararları ışığında genellikle tek başına yeterli görülmemektedir. Önemli olan, evcil hayvanın çevreye somut bir rahatsızlık vermemesidir.
Hem hayvan sahiplerinin hem de diğer sakinlerin haklarını korumanın anahtarı; sorumlu hayvan sahipliği, karşılıklı saygı ve iyi iletişimdir. Unutmayın ki, evcil hayvanlar da can taşır ve onların yaşam hakkı değerlidir. Yasal haklarınızı bilmek ve sorumluluklarınızı yerine getirmek, apartmanda huzurlu bir ortak yaşam sürdürmenin temelini oluşturur.
Hayvanları Koruma Kanunu’nun tam metnine Mevzuat Bilgi Sistemi üzerinden ulaşabilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
İLETİŞİME GEÇİN