Anlaşmalı boşanma protokolü, evlilik birliğini sonlandırmaya karar veren çiftlerin başvurduğu, sürecin en hızlı ve en az yıpratıcı yolu olarak bilinir. Ancak bu hız ve kolaylık, protokolün özensiz hazırlanabileceği anlamına gelmez. Aksine, anlaşmalı boşanma protokolü nasıl hazırlanır sorusunun cevabı, gelecekte yaşanabilecek pek çok hukuki sorunun önüne geçmek adına hayati önem taşır. Bu rehberde, velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı gibi kritik konularda boşanma protokolü dikkat edilmesi gerekenler nelerdir, bunları adım adım ve anlaşılır bir dille ele alacağız.
Ayrıca bu yazıda ele aldığımız konuları okumak yerine dinlemek isterseniz aynı konuları tartıştığımız podcast bölümümüzü aşağıdan kolayca dinleyebilirsiniz:
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir ve Neden Bu Kadar Önemlidir?
Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin boşanma ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hakkında vardıkları ortak irade beyanını içeren yazılı bir belgedir. Bu protokol, aile mahkemesi protokol olarak sunulduğunda ve hakim tarafından onaylandığında, boşanma kararının temelini oluşturur.
Protokolün önemi şuradan gelir:
- Hukuki Güvence Sağlar: Tarafların anlaştığı tüm hususları net bir şekilde kayıt altına alır.
- Gelecekteki Anlaşmazlıkları Önler: Detaylı ve eksiksiz bir protokol, ileride “Acaba bu konuda ne anlaşmıştık?” gibi soruların ve yeni davaların önüne geçer.
- Süreci Hızlandırır: Mahkemenin işini kolaylaştırır ve boşanmanın daha kısa sürede sonuçlanmasını sağlar.
Bu nedenle, protokol hazırlanırken her bir maddenin üzerinde dikkatle durulmalı, muğlak ifadelere yer verilmemelidir. Anlaşmalı boşanma şartları arasında en önemlisi, tarafların her konuda tam bir mutabakata varmış olması ve bunu protokole doğru bir şekilde yansıtmasıdır.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır? Adım Adım Kapsamlı Rehber
Anlaşmalı boşanma protokolü nasıl hazırlanır sorusu, sürecin en kritik aşamasıdır. İşte adım adım dikkat etmeniz gerekenler:
Protokol Öncesi Hazırlık ve Tarafların Anlaşma Süreci
Protokol imzalanmadan önce, eşlerin tüm konularda – velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı gibi – tam bir fikir birliğine varmış olmaları şarttır. Bu aşamada aceleci davranmamak, her detayı konuşmak ve gerekirse bir anlaşmalı boşanma avukat desteği almak önemlidir. Bir avukat, haklarınızı koruyacak ve hukuki açıdan geçerli bir protokol hazırlamanıza yardımcı olacaktır.
Bu süreçte şu adımlar izlenmelidir:
- Listeleyin: Boşanmayla ilgili karara bağlanması gereken tüm konuları (velayet, paralar, mallar, borçlar vb.) listeleyin.
- Müzakere Edin: Her bir madde üzerinde sakince ve yapıcı bir şekilde konuşun.
- Uzlaşın: Her iki tarafın da kabul edebileceği ortak çözümler bulun.
- Profesyonel Destek Alın: Anlaşmazlık yaşanan noktalarda veya hukuki tereddütlerde mutlaka bir uzmana danışın.
Protokolde Mutlaka Bulunması Gereken Temel Unsurlar
Her anlaşmalı boşanma protokolünde olması gereken temel bilgiler şunlardır:
- Tarafların Kimlik Bilgileri: Ad, soyad, T.C. kimlik numarası ve adresler eksiksiz yazılmalıdır.
- Boşanma İradesi: Tarafların özgür iradeleriyle boşanmak istediklerini net bir şekilde beyan etmeleri gerekir.
- Anlaşma Konuları: Velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı gibi tüm anlaşılan hususlar ayrı başlıklar altında detaylandırılmalıdır.
- Tarih ve İmzalar: Protokolün düzenlendiği tarih atılmalı ve her sayfası taraflarca imzalanmalıdır.
Protokolde Detaylandırılması Gereken Kritik Konular ve Örnek Maddeler
Protokolün içeriği, boşanmanın en önemli ayaklarını oluşturur. Bu nedenle her bir konu, spesifik protokol maddesi olarak detaylandırılmalıdır.
Çocukların Durumu: Velayet ve Kişisel İlişki Düzenlemesi
Eğer ortak çocuk varsa, protokolün en hassas kısmı burasıdır. Velayet protokol maddesi düzenlenirken çocuğun üstün yararı her zaman öncelikli olmalıdır.
- Velayetin Kimde Kalacağı: Çocuğun velayetinin anneye mi, babaya mı verileceği net bir şekilde belirtilmelidir.
- Kişisel İlişki Tesisi: Velayeti almayan eşin çocukla ne zaman, nerede ve nasıl görüşeceği (hafta sonları, resmi tatiller, yaz tatili, sömestr tatili, özel günler vb.) açıkça yazılmalıdır. Örneğin:
- “Müşterek çocuk [Çocuğun Adı Soyadı]’nın velayeti anne [Annenin Adı Soyadı]’na bırakılacaktır.”
- “Baba [Babanın Adı Soyadı], müşterek çocuk ile her ayın birinci ve üçüncü hafta sonu Cumartesi saat 10:00’dan Pazar saat 18:00’e kadar, dini bayramların ikinci günü ve yaz tatilinde bir ay süreyle kişisel ilişki kuracaktır.”
- İştirak Nafakası: Velayeti alan tarafa, çocuğun bakım ve eğitim giderleri için diğer eş tarafından ödenecek iştirak nafakası miktarı ve artış oranı (örneğin, her yıl TÜİK ÜFE oranında artış) belirtilmelidir. Bu konuda daha fazla bilgi için Çocuk Velayeti Davası: Hakimin Kararını Etkileyen Faktörler yazımıza göz atabilirsiniz.
Mali Konular: Nafaka ve Tazminat Ödemeleri
Mali konular, boşanma protokollerinin en çok ihtilaf yaratabilecek kısımlarındandır. Bu nedenle nafaka protokol maddesi ve tazminat maddeleri çok net olmalıdır.
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek tarafa, diğer eş tarafından ödenecek nafakanın miktarı, süresi (süresiz, belirli bir süre vb.) ve ödeme şekli açıkça belirtilmelidir.
- “Davalı eş [Eşin Adı Soyadı], davacı eş [Eşin Adı Soyadı]’na aylık [Miktar] TL yoksulluk nafakasını, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren her ayın ilk 5 günü içinde ödeyecektir.”
- Maddi ve Manevi Tazminat: Taraflar arasında maddi veya manevi tazminat ödenmesi kararlaştırılmışsa, miktarı ve ödeme zamanı net bir şekilde yazılmalıdır. Boşanma sonrası haklar arasında tazminat önemli bir yer tutar. Tazminatlarla ilgili genel bilgi için Tazminat Hukuku ve Maddi Zararlar kategorimizi inceleyebilirsiniz.
- “Davalı eş, davacı eşe [Miktar] TL maddi, [Miktar] TL manevi tazminatı boşanma kararının kesinleşmesini takip eden 30 gün içinde tek seferde ödeyecektir.”
Mal Paylaşımı: Eşyalar, Gayrimenkuller ve Diğer Varlıklar
Evlilik birliği içinde edinilen malların nasıl paylaşılacağı, mal paylaşımı protokolü ile netleştirilmelidir. Bu, gelecekteki mal rejimi tasfiyesi davalarının önüne geçer.
- Ev Eşyaları: Hangi eşyanın kimde kalacağı listelenmelidir.
- Taşınmazlar (Ev, Arsa vb.): Tapu bilgileriyle birlikte kime kalacağı veya satılıp bedelinin nasıl paylaşılacağı belirtilmelidir. Gayrimenkul hukukuyla ilgili detaylar için Gayrimenkul Hukuku ve Emlak İşlemleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
- Araçlar: Plaka ve model bilgileriyle kime ait olacağı yazılmalıdır.
- Banka Hesapları ve Ziynet Eşyaları: Bu konulardaki anlaşmalar da protokole dahil edilmelidir. Boşanmada mal paylaşımı nasıl yapılır sorusunun cevabı bu bölümde netleşir. Konuyla ilgili Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır? başlıklı yazımız size yol gösterebilir.
Örnek madde: * “Taraflar, evlilik birliği içinde edinilen [Adres] adresindeki taşınmazın davacı eş [Eşin Adı Soyadı] adına tescil edilmesi konusunda anlaşmışlardır.” * “Ev eşyalarından oturma grubu ve beyaz eşyalar davalı eşe, yatak odası takımı ve misafir odası eşyaları davacı eşe bırakılacaktır.”
Protokolde Gözden Kaçmaması Gereken Diğer Önemli Hususlar
Yukarıdakilere ek olarak, protokolde şu konulara da değinmek faydalı olacaktır:
- Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücreti: Mahkeme masraflarının ve avukatlık ücretlerinin kim tarafından ödeneceği belirtilmelidir. Boşanma Davası Masrafları 2025 yazımızda bu konuda bilgi bulabilirsiniz.
- Soyadı Kullanımı: Kadının boşanma sonrası kocasının soyadını kullanmaya devam edip etmeyeceği (hakim izniyle).
- Feragat Beyanları: Tarafların birbirlerinden başkaca bir nafaka, tazminat veya mal rejimi alacağı talebinde bulunmayacaklarına dair beyanları.
- Protokolün İhlali Durumu: Maddelerden birine uyulmaması halinde ne gibi sonuçlar doğacağı (örneğin, icra takibi).
Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Aile Mahkemesine Sunulması ve Onay Süreci
Hazırlanan ve imzalanan anlaşmalı boşanma protokolü, boşanma dilekçesi ile birlikte yetkili aile mahkemesi protokol olarak sunulur. Mahkeme, duruşmada tarafları bizzat dinler ve protokolün içeriğini serbest iradeleriyle mi oluşturduklarını, çocukların menfaatlerinin gözetilip gözetilmediğini değerlendirir.
Hakim, protokolü uygun bulursa onaylar ve boşanmaya karar verir. Önemli: Hakim, özellikle çocukların menfaatine ilişkin konularda protokolde değişiklik yapmayı gerekli görebilir. Bu durumda tarafların bu değişikliği kabul etmesi gerekir. Aksi halde anlaşmalı boşanma gerçekleşmeyebilir. Bu süreçte Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddeleri, özellikle 166. Madde, temel alınır. Daha fazla bilgi için resmi mevzuat sitesi olan Mevzuat Bilgi Sistemi incelenebilir.
Anlaşmalı Boşanma Sonrası Haklar ve Yükümlülükleriniz
Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte protokolde belirtilen tüm boşanma sonrası haklar ve yükümlülükler yürürlüğe girer.
- Protokole Uyum: Tarafların protokolde yazan her maddeye uyması esastır.
- Yükümlülüklerin Takibi: Nafaka ödemeleri, kişisel ilişki günleri gibi yükümlülüklerin aksatılmaması gerekir.
- Değişiklik Talepleri: Hayat şartlarının değişmesi durumunda (örneğin, gelir durumunda önemli bir değişiklik), nafaka miktarının artırılması veya azaltılması gibi taleplerle “uyarlama davası” açılabilir. Nafaka Artırım Davası hakkında bilgi alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS) ve Ekstra İpuçları
Anlaşmalı boşanma protokolü noter onaylı olmalı mı?
Hayır, protokolün mahkeme tarafından onaylanması yeterlidir. Noter onayı zorunlu değildir.
Avukatsız anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanabilir mi?
Evet, teorik olarak mümkündür. Ancak, hak kaybı yaşamamak ve hukuki geçerliliği olan, eksiksiz bir protokol hazırlamak için bir anlaşmalı boşanma avukat desteği şiddetle tavsiye edilir. Unutmayın, basit gibi görünen bir hata Boşanma Davası Hataları arasında sayılabilir ve gelecekte büyük sorunlara yol açabilir.
Protokolde eksik bir madde kalırsa ne olur?
Eğer protokolde değinilmeyen veya muğlak bırakılan bir konu olursa, bu ileride yeni bir dava konusu olabilir (örneğin, mal paylaşımı için ayrı bir dava).
Eşimden mal kaçırdığını sonradan öğrenirsem ne yapabilirim?
Aldatıcı beyanlarla veya gizlenen mallarla hazırlanan bir protokolün ilgili kısımlarının iptali veya yeniden mal paylaşımı davası açma hakkınız doğabilir. Bu tür durumlar için Boşanmada Mal Kaçırma yazımıza göz atabilirsiniz.
Sonuç olarak, anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamak, ciddiyet ve özen gerektiren bir süreçtir. Bu aile hukuku rehberi niteliğindeki yazımızda belirttiğimiz “altın kurallara” uyarak, gelecekteki olası sorunları en aza indirebilir ve boşanma sürecini her iki taraf için de daha sağlıklı bir şekilde tamamlayabilirsiniz. Unutmayın, her boşanma davası kendine özgüdür ve profesyonel hukuki destek almak her zaman en doğru yaklaşımdır. Daha fazla bilgi ve güncel hukuki gelişmeler için Blog & Haberler sayfamızı takip edebilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
