Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerin en önemli mali yükümlülüklerinden biri kurumlar vergisidir. Şirketlerin elde ettikleri kazançlar üzerinden devlete ödedikleri bu vergi, hem oranları hem de beyan süreçleriyle dikkatli takip gerektirir. Özellikle kurumlar vergisi 2025 yılı için belirlenen güncel rakamlar ve beyan takvimi, şirketlerin finansal planlamaları açısından kritik öneme sahiptir. Bu yazıda, kurumlar vergisi 2025 hakkında bilmeniz gereken temel konuları, güncel oranları, beyanname süreçlerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.
Ayrıca bu yazıda ele aldığımız konuları okumak yerine dinlemek isterseniz aynı konuları tartıştığımız podcast bölümümüzü aşağıdan kolayca dinleyebilirsiniz:
Kuruluşlar için kurumlar vergisi 2025 yılı, vergi planlaması açısından önemli bir dönemeçtir.
Kurumlar Vergisi Nedir?
Kurumlar vergisi, en basit tanımıyla, sermaye şirketleri ve diğer belirli kurumların bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kazançları üzerinden hesaplanan bir vergi türüdür. Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan gelir unsurlarına (ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı vb.) topluca giren kazançlar, kurumlar vergisine tabidir. Bu vergi, şirketlerin devlete karşı yerine getirmesi gereken yasal bir sorumluluktur.
Kurumlar Vergisi Mükellefleri Kimlerdir?
Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre aşağıdaki kurumlar, kurumlar vergisi mükellefi olarak kabul edilir:
- Sermaye Şirketleri: Anonim şirketler (A.Ş.), limited şirketler (Ltd. Şti.) ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler.
- Kooperatifler: Ticaret siciline kayıtlı tüm kooperatifler.
- İktisadi Kamu Kuruluşları: Devlete, il özel idarelerine, belediyelere ve diğer kamu idarelerine ait veya bağlı olup, devamlı olarak ticari, sınai veya zirai faaliyette bulunan işletmeler.
- Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler: Bir derneğe veya vakfa ait olup, ticari faaliyet gösteren işletmeler (sendikalar dernek, cemaatler ise vakıf sayılır).
- İş Ortaklıkları: Yukarıdaki kurumların kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle belli bir işin yapılması için kurdukları ve işin bitiminde sona erecek ortaklıklar.
Güncel Kurumlar Vergisi Oranı (2025)
Vergi oranları, ekonomik koşullar ve yasal düzenlemelerle zaman içinde değişiklik gösterebilir. Kurumlar vergisi oranı 2025 yılı için, önceki dönemlerde yapılan yasal düzenlemeler çerçevesinde belirlenen oran geçerlidir. Şirketlerin vergi planlamalarını doğru yapabilmeleri için bu oranı bilmeleri şarttır. Güncel ve kesin oranlar için her zaman Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) resmi duyurularını takip etmek en sağlıklısıdır. Genel olarak Türkiye’de standart kurumlar vergisi oranı bulunmaktadır, ancak bankalar, finans kuruluşları gibi bazı sektörler için farklı oranlar uygulanabilmektedir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi
Kurumlar vergisi, mükelleflerin beyanı üzerine tarh edilir. Yani, şirketler elde ettikleri kazancı ve hesapladıkları vergiyi bir beyanname ile vergi dairesine bildirmek zorundadır.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Şirketler için en önemli sorulardan biri kurumlar vergisi beyannamesi ne zaman verilir sorusudur. Beyannamenin verilme zamanı, şirketin hesap dönemine göre belirlenir:
- Normal Hesap Dönemi (Takvim Yılı): Hesap dönemi takvim yılı olan (1 Ocak – 31 Aralık) kurumlar için beyanname, hesap döneminin kapandığı yılı izleyen yılın Nisan ayının sonuna kadar verilir. Örneğin, 2024 yılı kazançlarına ilişkin beyanname 30 Nisan 2025 tarihine kadar verilmelidir.
- Özel Hesap Dönemi: Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen kurumlar, beyannamelerini hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın sonuna kadar verirler.
Verginin ödeme zamanı da beyannamenin verildiği ayın sonuna kadardır. Yani Nisan ayında beyanname veren bir şirket, vergiyi de Nisan sonuna kadar ödemelidir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Nasıl Verilir?
Kurumlar vergisi beyannamesi, günümüzde elektronik ortamda (e-Beyanname) verilmektedir. Şirketler, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sistemi üzerinden beyannamelerini hazırlayıp gönderebilirler. Bu süreçte genellikle mali müşavir görevleri devreye girer. Mali müşavirler, şirketlerin muhasebe kayıtlarını tutar, mali tablolarını hazırlar ve vergi beyannamelerini düzenleyip elektronik ortamda onaylarlar. Hatalı veya eksik beyanlardan kaçınmak için profesyonel destek almak önemlidir.
Kurumlar Vergisi Matrahının Tespiti
Vergi matrahı nedir? Vergi matrahı, üzerinden vergi hesaplanacak olan kazanç tutarıdır. Kurumlar vergisinde matrah, şirketin bir hesap dönemi içinde elde ettiği safi kurum kazancıdır.
Ticari Kazancın Tespiti
Safi kurum kazancı, genellikle şirketin ticari bilançosundaki kâr üzerinden hesaplanır. Ancak vergi kanunları, bazı giderlerin indirilmesine izin verirken bazılarını kabul etmez. Bu nedenle ticari kâra, kanunen kabul edilmeyen giderler eklenir ve varsa istisna ve indirimler düşülür. Bu şekilde ticari kazanç vergisi matrahına ulaşılır.
İndirilecek Giderler Kurumlar Vergisi
Kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirilecek giderler kurumlar vergisi açısından büyük önem taşır. Safi kazancın bulunması için aşağıdaki gibi genel giderler hasılattan indirilebilir:
- Ticari kazancın elde edilmesi ve sürdürülmesi için yapılan genel giderler (kira, fatura, ofis malzemesi vb.).
- Hizmetli ve işçilerin iş yerindeki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri.
- İşle ilgili seyahat ve konaklama giderleri (belgelendirilmek şartıyla).
- İşle ilgili amortismanlar (yıpranma payları).
- İşverenlerce sendikalara ödenen aidatlar.
- Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri.
- Ar-Ge harcamaları.
Önemli Not: Kurumlar Vergisi Kanunu, bazı harcamaların gider olarak kabul edilmeyeceğini de belirtir. Örneğin, para cezaları, vergi cezaları, bazı bağış ve yardımların tamamı veya fazlası gider yazılamaz.
İstisna ve İndirimler
Vergi matrahını azaltan önemli unsurlardan biri de istisna ve indirimlerdir. Kanunda belirtilen şartları sağlayan kurumlar, kazançlarının bir kısmını veya tamamını vergiden istisna tutabilir veya matrahtan indirebilirler. Örnekler:
- Yurtdışı iştirak kazançları istisnası
- Emisyon primi istisnası
- Ar-Ge ve tasarım indirimleri
- Sponsorluk harcamaları indirimi
- Belirli bağış ve yardımlar
Bu istisna ve indirimlerin uygulanabilmesi için Kurumlar Vergisi Kanunu ve ilgili tebliğlerde belirtilen şartların eksiksiz yerine getirilmesi gerekir. Detaylı bilgi için Vergi Hukuku ve Vergi İhtilafları kategorimizi inceleyebilirsiniz.
Kurumlar Vergisi Hesaplama
Kurumlar vergisi hesaplama işlemi oldukça basittir. Yukarıda anlatılan şekilde tespit edilen vergi matrahı (safi kurum kazancı) ile güncel kurumlar vergisi oranının çarpılmasıyla ödenecek vergi bulunur.
Formül: Ödenecek Kurumlar Vergisi = Vergi Matrahı (Safi Kurum Kazancı) x Kurumlar Vergisi Oranı
Örnek: Bir şirketin 2024 yılı safi kurum kazancı (vergi matrahı) 500.000 TL ise ve ilgili yıl için kurumlar vergisi oranı %25 ise; Hesaplanan Kurumlar Vergisi = 500.000 TL x 0,25 = 125.000 TL olacaktır. (Not: Geçici vergi dönemlerinde ödenen vergiler, bu tutardan mahsup edilir.)
Kurumlar Vergisi Kanunu ve Önemli Noktalar
Türkiye’de kurumlar vergisinin temel yasal dayanağı 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu‘dur. Bu kanun, verginin konusunu, mükelleflerini, matrahın tespitini, beyan ve ödeme süreçlerini, istisna ve muafiyetleri detaylı bir şekilde düzenler. Vergi hukuku şirketler için bu kanunun ve ilgili tebliğlerin bilinmesini zorunlu kılar. Şirket yöneticileri ve mali işler departmanları, güncel mevzuatı ve değişiklikleri yakından takip etmelidir. Güncel hukuki gelişmeler için Güncel Hukuki Gelişmeler sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Şirket Vergilendirmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Şirket vergilendirme süreçlerinde hata yapmamak ve cezai yaptırımlarla karşılaşmamak için aşağıdaki noktalara dikkat etmek faydalı olacaktır:
- Doğru ve Eksiksiz Kayıt: Tüm gelir ve gider belgelerini (fatura, makbuz vb.) usulüne uygun şekilde saklayın ve muhasebe kayıtlarını zamanında ve doğru yapın/yaptırın.
- Beyanname Takvimi: Kurumlar vergisi beyannamesi ve geçici vergi beyannamelerinin verilme tarihlerini kaçırmayın. Son günlere bırakmadan hazırlıkları tamamlayın.
- Profesyonel Destek: Vergi mevzuatı karmaşık olabilir. Bir mali müşavirle çalışmak, hataları en aza indirir ve yasal yükümlülüklerin doğru şekilde yerine getirilmesini sağlar.
- Mevzuat Takibi: Vergi oranları, istisnalar, indirimler ve beyan usulleri değişebilir. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) web sitesini (www.gib.gov.tr) ve güvenilir hukuk bloglarını (Çakırlex Blog) takip edin.
- İndirilecek Giderler: Hangi harcamaların gider olarak kabul edilip edilmediğini iyi öğrenin. Kanunen kabul edilmeyen giderleri matraha eklemeyi unutmayın.
- Transfer Fiyatlandırması: İlişkili kişilerle yapılan işlemlerde emsaline uygun fiyatlandırma yapmaya özen gösterin.
Sonuç
Kurumlar vergisi, şirketlerin finansal sağlığı ve yasal uyumu açısından hayati bir konudur. Güncel kurumlar vergisi oranı 2025 ve diğer yıllar için belirlenen oranları bilmek, kurumlar vergisi beyannamesi ne zaman verilir takvimine uymak, vergi matrahı nedir ve nasıl hesaplanır kavramlarını anlamak, indirilecek giderler kurumlar vergisikalemlerini doğru tespit etmek her şirketin sorumluluğudur. Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine uygun hareket etmek, olası vergi cezalarının önüne geçmenin tek yoludur.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
