E-ticaret, Türkiye’de ve dünyada hızla büyüyen bir sektör. İnternetten alışverişin yaygınlaşmasıyla birlikte, birçok girişimci kendi online mağazasını açmayı hedefliyor. Ancak başarılı bir e-ticaret sitesi kurmak, sadece iyi bir fikir ve ürün bulmaktan ibaret değil. Bu süreçte uyulması gereken pek çok yasal düzenleme bulunuyor. İşte bu noktada, kapsamlı bir e-ticaret hukuki kontrol listesi hayati önem taşıyor. Bu başlangıç rehberi, Türkiye’de e-ticaret sitesi kurarken atmanız gereken temel hukuki adımları size sunacaktır.
E-ticarete adım atarken yasal yükümlülükleri göz ardı etmek, ileride ciddi sorunlarla karşılaşmanıza neden olabilir. Bu nedenle, işin en başından itibaren adımlarınızı sağlam atmalısınız. Gelin, e-ticaret sitesi kurma adımları içinde yer alan hukuki gereklilikleri birlikte inceleyelim.
E-Ticaret İçin Şirket Kurmak: İlk Adım
Türkiye’de ticari faaliyet göstermek ve fatura kesebilmek için yasal bir kimliğe sahip olmanız gerekir. E-ticaret yapacaklar için de durum farklı değildir. E-ticaret için şirket kurmak, sürecin ilk ve en temel adımıdır.
- Şirket Türü Seçimi: Faaliyet hacminize ve hedeflerinize göre şahıs şirketi, limited şirket veya anonim şirket türlerinden birini seçmelisiniz.
- Şahıs Şirketi: Kuruluşu daha kolay ve maliyeti düşüktür. Genellikle küçük ölçekli başlangıçlar için tercih edilir. Ancak ortakların sorumluluğu sınırsızdır.
- Limited Şirket (Ltd. Şti.): Daha kurumsal bir yapıdır. Ortakların sorumluluğu sermaye payları ile sınırlıdır. Belirli bir sermaye gerektirir.
- Anonim Şirket (A.Ş.): Genellikle büyük ölçekli işletmeler ve halka açılma hedefi olanlar için uygundur. Kuruluşu ve yönetimi daha karmaşıktır.
- Ticaret Siciline Kayıt: Seçtiğiniz şirket türüne göre gerekli belgelerle Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne başvurarak şirketinizi resmi olarak kurmalısınız.
- Vergi Dairesi Kaydı: Şirket kuruluşu sonrası vergi levhanızı almalı ve vergi mükellefiyetinizi başlatmalısınız.
Bu süreçte profesyonel destek almak, doğru adımları atmanızı sağlar. Özellikle Startup Hukuku ve Türkiye’deki Süreçler hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
Alan Adı Seçimi ve Marka Tescili
E-ticaret sitenizin kimliği, alan adınız ve markanızdır. Bu nedenle seçiminizi dikkatli yapmalı ve yasal olarak koruma altına almalısınız.
- Alan Adı (.tr uzantısı vb.): Akılda kalıcı, markanızla uyumlu ve boşta olan bir alan adı seçmelisiniz. Alan adının başka bir markanın hakkını ihlal etmemesine dikkat edin. Alan adı uyuşmazlıkları ciddi sorunlara yol açabilir.
- Marka Tescili: E-ticarette markalaşmak çok önemlidir. Seçtiğiniz ismi ve/veya logoyu Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde tescil ettirmeniz, markanızı yasal güvence altına alır.
Marka Tescilinin Önemi
Marka tescili size şu avantajları sağlar:
- Markanızın başkaları tarafından izinsiz kullanılmasını engeller.
- Marka ihlallerine karşı yasal işlem başlatma hakkı verir.
- Şirketinizin değerini artırır.
- Tüketiciler nezdinde güven oluşturur.
Marka haklarınızı korumak ve Taklit Ürünlerle Mücadele Etmek için tescil işlemi kritik bir adımdır.
Olmazsa Olmaz Yasal Metinler: Sözleşmeler ve Politikalar
E-ticaret sitenizde bulunması zorunlu olan bazı yasal metinler vardır. Bu metinler hem sizi hem de müşterilerinizi korur. Eksik veya hatalı metinler, yasal yaptırımlarla karşılaşmanıza neden olabilir.
Mesafeli Satış Sözleşmesi ve Ön Bilgilendirme Formu
İnternet üzerinden yapılan satışlar “mesafeli satış” olarak kabul edilir. Bu nedenle, sitenizde mutlaka bulunması gereken iki temel belge vardır:
- Ön Bilgilendirme Formu: Müşteri siparişi onaylamadan önce; satıcı bilgileri, ürünün temel özellikleri, vergiler dahil fiyatı, kargo ücretleri, ödeme ve teslimat bilgileri, cayma hakkı gibi konularda bilgilendirilmelidir.
- Mesafeli Satış Sözleşmesi: Sipariş onaylandıktan sonra müşteriye sunulan, satışın tüm koşullarını içeren resmi belgedir. Ön bilgilendirme formundaki bilgileri teyit eder ve satışın yasal çerçevesini çizer.
Mesafeli satış sözleşmesi zorunluluğu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Bu belgelerin eksikliği veya usulüne uygun hazırlanmaması, tüketici şikayetlerine ve idari para cezalarına yol açabilir.
KVKK Uyumu: Kişisel Verilerin Korunması
E-ticaret siteleri, müşterilerinin adı, soyadı, adresi, telefon numarası, e-posta adresi gibi kişisel verilerini işler. Bu nedenle 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na (KVKK) tam uyum sağlamak zorundasınız. KVKK e-ticaret metinleri sitenizde mutlaka yer almalıdır:
- Aydınlatma Metni: Hangi kişisel verileri, hangi amaçla, nasıl işlediğinizi ve kişilerin haklarını açıklayan metin.
- Açık Rıza Metinleri: Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi veya pazarlama gibi belirli amaçlar için alınması gereken onay metinleri.
- Çerez Politikası: Sitenizde kullanılan çerezler hakkında bilgi veren ve bazı çerez türleri için onay isteyen metin.
- Gizlilik Politikası: Genellikle aydınlatma metni ile birlikte veya onu kapsayacak şekilde hazırlanan, veri gizliliğine ilişkin genel prensipleri belirten metin.
- Kullanıcı/Üyelik Sözleşmesi: Site kullanım şartlarını ve üyelik koşullarını belirleyen metin.
Bu metinlerin yanı sıra, verilerin güvenli bir şekilde saklanması ve işlenmesi için gerekli teknik ve idari tedbirleri almalısınız. KVKK uyumu, sürekli dikkat gerektiren dinamik bir süreçtir ve Güncel Hukuki Gelişmeler takip edilmelidir. Resmi bilgi ve rehberlik için Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun web sitesini (kvkk.gov.tr) ziyaret edebilirsiniz.
ETBİS Kaydı: Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS), Ticaret Bakanlığı tarafından e-ticaret faaliyetlerini kayıt altına almak amacıyla oluşturulmuş bir platformdur. Kendi e-ticaret sitesi üzerinden satış yapan veya pazar yeri hizmeti sunan tüm hizmet sağlayıcıların ETBİS’e kaydolması zorunludur.
- Kimler Kaydolmalı? Kendine ait e-ticaret ortamında faaliyet gösteren hizmet sağlayıcılar, aracı hizmet sağlayıcılar (pazaryerleri) ve yurt içinde yerleşik olup yurtdışı e-ticaret siteleri üzerinden aracılık yapanlar.
- ETBİS kaydı nasıl yapılır? Kayıt işlemi, ETBİS’in web sitesi (eticaret.gov.tr) üzerinden veya e-Devlet kapısı aracılığıyla gerçekleştirilir. Faaliyete başlamadan önce kayıt işleminin tamamlanması gerekir.
- Bildirim Yükümlülüğü: Kayıt sonrası belirli bilgilerin (teslimat, altyapı sağlayıcı vb.) bildirilmesi ve güncel tutulması gerekmektedir.
ETBİS kaydını ve bildirimlerini yapmamak idari para cezası ile sonuçlanabilir.
Tüketici Hakları ve Diğer Yasal Yükümlülükler
E-ticarette başarılı olmanın anahtarlarından biri de müşteri memnuniyetidir. Bu memnuniyetin temelinde ise tüketici hakları e-ticaret kurallarına saygı yatar. 6502 sayılı Kanun, tüketicilere online alışverişte önemli haklar tanır:
- Cayma Hakkı: Tüketiciler, ürünü teslim aldıktan sonra 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanımı ve istisnaları konusunda müşteriyi doğru bilgilendirmelisiniz.
- Ayıplı Mal/Hizmet: Satılan ürün veya hizmetin vaat edilen özellikleri taşımaması durumunda tüketici; onarım, değişim, bedel iadesi veya indirim talep edebilir.
- Bilgilendirme Yükümlülüğü: Satıcı, ürün/hizmet, fiyat, teslimat, cayma hakkı gibi konularda tüketiciyi eksiksiz ve doğru bir şekilde bilgilendirmekle yükümlüdür.
Tüketici haklarına ilişkin bir uyuşmazlık yaşanması durumunda, tüketiciler belirli parasal sınırlara kadar Tüketici Hakem Heyetine Başvuru yapabilirler.
Güven Damgası Nedir?
Güven damgası, Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen Güven Damgası Sağlayıcılar (GDS) tarafından belirli güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarını sağlayan e-ticaret sitelerine verilen bir işarettir. Zorunlu olmasa da, sitenizde güven damgası bulunması, tüketicilerin sitenize olan güvenini artırabilir.
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
Türkiye’de e-ticaretin temel yasal çerçevesini 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (ETDHK) ve ilgili yönetmelikler oluşturur. Bu kanun; hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumluluklarını, elektronik iletişimleri (e-posta, SMS ile pazarlama), kişisel verilerin korunmasını ve ETBİS gibi konuları düzenler.
Başlangıç Rehberi: Özet ve Son Kontroller
Türkiye’de yasalara uygun bir e-ticaret sitesi kurmak için aşağıdaki e-ticaret hukuki kontrol listesi adımlarını tamamladığınızdan emin olun:
- Şirket Kuruluşu: Faaliyetinize uygun bir şirket türü seçin ve resmi kuruluş işlemlerini tamamlayın.
- Alan Adı ve Marka: Alan adınızı alın ve markanızı TÜRKPATENT nezdinde tescil ettirin.
- Yasal Metinler:
- Mesafeli Satış Sözleşmesi (Usulüne uygun hazırlanmış)
- Ön Bilgilendirme Formu (Eksiksiz ve doğru bilgilerle)
- KVKK Metinleri (Aydınlatma Metni, Çerez Politikası, Gizlilik Politikası, Gerekliyse Açık Rıza)
- Kullanıcı/Üyelik Sözleşmesi
- KVKK Uyumu: Veri işleme süreçlerinizi KVKK’ya uygun hale getirin, gerekli teknik ve idari tedbirleri alın.
- ETBİS Kaydı: Faaliyete başlamadan önce ETBİS kaydınızı yapın ve bilgilerinizi güncel tutun.
- Tüketici Hakları: Cayma hakkı, ayıplı mal gibi konularda yasal düzenlemelere hakim olun ve süreçlerinizi buna göre oluşturun.
- Vergi Yükümlülükleri: E-fatura/e-arşiv fatura kullanımı, KDV beyannameleri gibi vergisel süreçleri takip edin.
Unutmayın: Bu liste temel adımları içermektedir. Faaliyet gösterdiğiniz sektöre özel ek yükümlülükler olabilir. E-ticaret hukuku dinamik bir alandır ve yasal düzenlemeler değişebilir. Bu nedenle, sürecin her aşamasında bir hukuk profesyonelinden destek almanız, olası riskleri en aza indirmenize yardımcı olacaktır.
Sonuç
Başarılı bir e-ticaret girişimi için sağlam bir hukuki temel atmak şarttır. Yukarıda detaylandırılan e-ticaret hukuki kontrol listesi, size yol göstermesi amacıyla hazırlanmış bir başlangıç rehberi niteliğindedir. Şirket kurulumundan KVKK uyumuna, sözleşmelerden ETBİS kaydına kadar her adımı dikkatle yönetmek, hem yasalara uyum sağlamanızı hem de müşterileriniz nezdinde güven oluşturmanızı sağlar.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
