Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Alacağına Haciz Nasıl Konulur? sorusu, alacağını tahsil etmekte zorlanan birçok kişinin merak ettiği önemli bir konudur. İcra takibinde, borçlunun sadece maaşı veya banka hesapları değil, aynı zamanda üçüncü kişiler nezdindeki hak ve alacakları da haczedilebilir. Bu süreç, İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 89. maddesi kapsamında düzenlenen üçüncü kişideki mal ve alacak haczi yoluyla gerçekleştirilir. Bu yazımızda, maaş haczi harici haciz türleri arasında önemli bir yere sahip olan bu yöntemi, İİK 89/1 haciz ihbarnamesi nedir sorusundan başlayarak tüm detaylarıyla ele alacağız.
Ayrıca bu yazıda ele aldığımız konuları okumak yerine dinlemek isterseniz aynı konuları tartıştığımız podcast bölümümüzü aşağıdan kolayca dinleyebilirsiniz:
Üçüncü Kişilerdeki Hak ve Alacakların Haczi Nedir?
Alacaklı, borçlusundan alacağını tahsil edemediği durumlarda icra takibi başlatır. İcra takibinin kesinleşmesinin ardından borçlunun malvarlığı üzerinde haciz işlemleri uygulanabilir. Borçlunun doğrudan kendi adına kayıtlı mallarının yanı sıra, üçüncü kişilerde bulunan alacakları da bu kapsamdadır.
- Örneğin, borçlunun bir kiracısından alacağı kira alacağına haciz koyma işlemi mümkündür.
- Benzer şekilde, borçlunun bir şirketten alacağı olan bir ödeme veya bir hizmet karşılığı hak ettiği bir bedel de haczedilebilir.
- Bu durum, banka hesabı dışındaki alacak haczi için etkili bir yöntemdir.
Bu tür bir haciz, alacaklının alacağına kavuşması için önemli bir alacak tahsil etme yöntemleri arasında yer alır. Sürecin merkezinde ise icra ve iflas hukuku haciz işlemlerinin önemli bir parçası olan haciz ihbarnameleri bulunur.
Haciz İhbarnamesi (İİK m.89) Süreci Nasıl İşler?
Borçlunun üçüncü kişilerdeki alacaklarının haczi için icra müdürlüğü tarafından ilgili üçüncü kişiye bir haciz ihbarnamesi gönderilir. Bu ihbarname, İİK m.89’da detaylı olarak düzenlenmiştir ve üç aşamadan oluşur:
Birinci Haciz İhbarnamesi (İİK m.89/1)
İİK 89/1 haciz ihbarnamesi nedir? Bu, icra müdürlüğünün üçüncü kişiye gönderdiği ilk bildirimdir. Bu ihbarname ile üçüncü kişiye şu hususlar bildirilir:
- Borçlunun kendisinden olan alacağına veya nezdinde bulunan malına haciz konulduğu.
- Üçüncü kişinin, borcu olmadığı veya malın elinde bulunmadığı ya da haciz ihbarnamesinin tebliğinden önce borcun ödendiği veya malın tüketildiği gibi iddiaları varsa, bunları haciz ihbarnamesine cevap verme süresi olan yedi gün içinde icra dairesine yazılı veya sözlü olarak bildirmesi gerektiği.
- Bu süre içinde itiraz etmezse, borcun zimmetinde sayılacağı ve malın elinde adledileceği. Bu durumda, üçüncü kişinin alacaklıya karşı borçlu gibi sorumlu olacağı ve borcu icra dairesine ödemesi veya malı teslim etmesi gerekeceği ihtar edilir.
Bu aşamada, üçüncü kişinin doğru ve zamanında beyanda bulunması kritik öneme sahiptir. İcra takibi mal beyanı sadece borçlu için değil, bu durumda üçüncü kişi için de dolaylı bir yükümlülük doğurur.
İkinci Haciz İhbarnamesi (İİK m.89/3)
Eğer üçüncü kişi, birinci haciz ihbarnamesine süresi içinde itiraz etmezse, icra müdürlüğü tarafından ikinci bir haciz ihbarnamesi gönderilir. Bu ihbarnamede:
- Birinci haciz ihbarnamesine yedi gün içinde itiraz edilmediği belirtilir.
- Üçüncü kişiye, bu ikinci ihbarnamenin tebliğinden itibaren yine yedi gün içinde ya borcu ödemesi ya da malı teslim etmesi, aksi takdirde dava açılarak borcun kendisinden tahsil edileceği ve malın teslimine zorlanacağı bildirilir.
Bu aşama, üçüncü kişinin sorumluluğunu daha da pekiştirir.
Üçüncü Haciz İhbarnamesi (Menfi Tespit Davası Açma İhtarı)
İkinci haciz ihbarnamesine rağmen borcu ödemeyen veya malı teslim etmeyen üçüncü kişi aleyhine, alacaklı tarafından dava açılabilir. Ancak kanun, üçüncü kişiye son bir fırsat tanır. Üçüncü kişi, ikinci haciz ihbarnamesinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde menfi tespit davası açarak borçlu olmadığını ispat edebilir. Eğer bu süre içinde menfi tespit davası açtığını bildirmez veya açtığı davada haksız çıkarsa, borç zimmetinde sayılır ve cebri icra yoluyla tahsil edilir.
Bu süreçler hakkında daha fazla bilgi ve hukuki destek için İcra ve İflas Hukuku kategorimizi inceleyebilir veya İlamlı İcra Takibi Nasıl Yapılır? başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Üçüncü Kişinin Sorumlulukları ve Dikkat Etmesi Gerekenler
Üçüncü kişi, kendisine tebliğ edilen haciz ihbarnamelerine karşı son derece dikkatli olmalıdır:
- Doğru Beyan: İhbarnamede istenen bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde icra dairesine bildirmelidir. Yanlış veya yanıltıcı beyanlar, hukuki ve cezai sorumluluk doğurabilir.
- Sürelere Riayet: Kanunda belirtilen yedi günlük itiraz ve ödeme sürelerine kesinlikle uymalıdır. Sürelerin kaçırılması, ciddi hak kayıplarına yol açabilir. Örneğin, haciz ihbarnamesine cevap verme süresinin kaçırılması, borcun zimmette sayılmasına neden olabilir.
- Ödeme ve Teslim: Haciz kesinleştiğinde ve itiraz hakları tükendiğinde, borcu icra dairesine ödemeli veya malı teslim etmelidir.
Unutulmamalıdır ki; üçüncü kişi, borçlu ile alacaklı arasındaki temel borç ilişkisinin tarafı olmasa da, haciz ihbarnamesi ile bu sürece dahil olur ve kanuni yükümlülükleri doğar. Bu konuda daha fazla bilgi için Hukuki Belge Okuma Rehberi yazımız faydalı olabilir.
Kira Alacağına Haciz Koyma İşlemi Nasıl Yapılır?
Kira alacağına haciz koyma, uygulamada sıkça karşılaşılan bir durumdur. Borçlunun bir mülkünü kiraya vermiş olması durumunda, alacaklı bu kira gelirine haciz koydurabilir. Süreç şu şekilde işler:
- Alacaklı, icra dairesine başvurarak borçlunun kiracısı olan üçüncü kişiye 89/1 haciz ihbarnamesi gönderilmesini talep eder.
- Kiracı (üçüncü kişi), ihbarnameyi tebliğ aldıktan sonra yedi gün içinde kira borcunun bulunup bulunmadığını, bulunuyorsa miktarını icra dairesine bildirir.
- Eğer kiracı itiraz etmez veya borcu kabul ederse, gelecekteki kira bedellerini borçluya değil, icra dairesine ödemekle yükümlü olur.
Maaş Haczi Harici Diğer Haciz Türleri ve Alacak Tahsili
Borçlunun üçüncü kişilerdeki alacaklarının haczi, maaş haczi harici haciz türleri arasında önemli bir seçenektir. Bunun dışında, borçlunun banka hesaplarındaki paralar, araçları, gayrimenkulleri gibi malvarlığı değerleri de haczedilebilir. Önemli olan, borçlunun malvarlığının doğru bir şekilde tespit edilmesidir. Bu konuda daha fazla bilgi için Türkiye Barolar Birliği’nin İcra ve İflas Hukuku ile ilgili kaynaklarına başvurabilirsiniz.
Alacakların tahsili karmaşık bir süreç olabilir ve hukuki destek almak önemlidir. Özellikle icra takibi mal beyanı ve haciz süreçlerinde profesyonel yardım, hak kayıplarını önleyecektir. Bu tür hukuki süreçler hakkında genel bilgi edinmek için Dava Ne Kadar Sürer Türkiye gibi bilgilendirici içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Sonuç olarak, borçlunun üçüncü kişilerdeki alacaklarının haczi, alacaklılar için etkili bir tahsilat yoludur. Alacak haczi nasıl konulur sorusunun cevabı, İİK m.89’da düzenlenen haciz ihbarnamesi sürecinde yatmaktadır. Üçüncü kişilerin bu süreçteki rolü ve sorumlulukları büyüktür. Hukuki süreçlerin doğru yönetilmesi ve sürelere dikkat edilmesi, hem alacaklının hakkına kavuşması hem de üçüncü kişinin haksız sorumluluk altına girmemesi açısından hayati önem taşır.
Daha fazla hukuki bilgi ve güncel gelişmeler için Güncel Hukuki Gelişmeler sayfamızı ve Blog Haberler bölümümüzü takip edebilirsiniz.
Yasal Uyarı: Bu blog yazısı genel bilgilendirme amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Özel durumlarınız için mutlaka bir avukata danışınız.
- Bu içeriği beğendiyseniz, yorum bırakmayı ve paylaşmayı unutmayın!
- E-posta bültenimize kaydolarak benzer içeriklerden haberdar olun.
- Konu ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçin!
- Bu sitede yayımlanan yazıların tamamı veya bir kısmı, Çakır Lex Hukuk Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayımlanamaz veya dağıtılamaz. İzinsiz kullanım halinde ilgili kişi veya kurumlar hakkında tüm yasal haklarımızı kullanacağımızı bildiririz.
